facebook youtube   

Równania liniowe

Równaniem liniowym z jedną niewiadomą x nazywamy równanie postaci ax + b = 0, gdy a, b R.

 

Pierwiastkiem (rozwiązaniem) równania liniowego nazywamy liczbę, która podstawiona w miejsce niewiadomej da nam równość prawdziwą.

 

Równanie liniowe złożone jest z dwóch wyrażeń algebraicznych połączonych znakiem równości.

 

Równania posiadają dwie strony (prawą i lewą).

 

Rozwiązując dowolne równanie doprowadzamy je do takiej postaci, aby po jednej stronie (najczęściej lewej) była tylko niewiadoma a po drugiej liczba.

Należy pamiętać, że przenosząc wyrazy z jednej strony na drugą zmieniamy znaki na przeciwne.

 

 

Przykład 1

Przenieś wyrazy z iksem na lewą stronę a liczby na prawą i zredukuj wyrazy podobne.

2x + 4 = 3x - 1

2x - 3x = - 1 - 4

- 1x = - 5

- x = - 5

 

Przykład 2

Przenieś wyrazy z iksem na lewą stronę a liczby na prawą i zredukuj wyrazy podobne.

- 5 - 6x + 1 = 2 - 4x

- 6x + 4x = 2 + 5 - 1

- 2x = 6

 

Przykład 3

Rozwiąż równanie 3x + 4 = 2x - 2.

Rozwiązanie

Przenosimy wyrażenia z x na lewą stronę a liczby na prawą pamiętając o zmianie znaku.

3x + 4 = 2x - 2

3x - 2x = - 2 - 4

Redukujemy wyrazy podobne.

1x = - 6

x = - 6

Rozwiązaniem równania jest liczba x = - 6.

 

Przykład 4

Rozwiąż równanie 6x - 5 = 2x + 3.

Rozwiązanie

Przenosimy wyrażenia z x na lewą stronę a liczby na prawą pamiętając o zmianie znaku.

6x - 5 = 2x + 3

6x - 2x = 3 + 5

Redukujemy wyrazy podobne.

4x = 8

Zauważcie, że przed iksem stoi liczba 4. Obie strony należy podzielić przez 4, aby po lewej stronie został sam x.

4x = 8  |: 4

x = 2

Rozwiązaniem równania jest x = 2.

 

Przykład 5

Rozwiąż równanie 2(x - 1) = 4(x + 3) + 3.

Rozwiązanie

Doprowadzamy równanie do prostszej postaci (opuszczamy nawiasy).

2 · (x - 1) = 4 · (x + 3) + 3

2x - 2 = 4x + 12 + 3

Przenosimy wyrażenia z x na lewą stronę a liczby na prawą pamiętając o zmianie znaku.

2x - 4x = 12 + 3 + 2

Redukujemy wyrazy podobne.

- 2x = 17

Obie strony dzielimy przez - 2, aby po lewej stronie został sam x.

- 2x = 17  | : (-2)

x = - 8,5

Rozwiązaniem tego równania jest liczba x = - 8,5.

 

Przykład 6

Rozwiąż równanie – (x + 4) = x + 5(x - 1).

Rozwiązanie

Doprowadzamy równanie do prostszej postaci (opuszczamy nawiasy).

– (x + 4) = x + 5 · (x - 1)

- x - 4 = x + 5x - 5

Redukujemy wyrazy podobne. Obie strony dzielimy przez - 7.

- x - x - 5x = - 5 + 4

- 7x = - 1 |: (- 7)

Rozwiązaniem tego równania jest liczba .

 

Przykład 7

Rozwiąż równanie .

Rozwiązanie

Korzystamy z proporcji wymnażając wyrażenia „na krzyż”.

2 · (2x - 1) = 5 · (4x - 2)

Doprowadzamy równanie do prostszej postaci (opuszczamy nawiasy).

4x - 2 = 20x - 10

4x - 20x = - 10 + 2

Redukujemy wyrazy podobne. Obie strony dzielimy przez - 16.

- 16x = - 8

- 16x = - 8   | : (- 16)

Rozwiązaniem tego równania jest liczba .

 

Przykład 8

Rozwiąż równanie .

Rozwiązanie

Wymnażam obie strony równania przez wspólny mianownik dla liczb 2, 5 oraz 3.

 

 

 

 

15 · (x + 1) = 6 · (2x - 1) + 10 · (3x + 4)

15x + 15 = 12x - 6 + 30x + 40

Przenoszę wyrazy z x na lewą stronę a liczby na prawą.

15x - 12x - 30x = - 6 + 40 - 15

Redukuję wyrazy podobne.

- 27x = 19

Dzielę obie strony przez -27.

- 27x = 19   | : (- 27)

Rozwiązaniem tego równania jest liczba .

 

Przykład 9

Rozwiązaniem równania 2(x + 1) = 3(x + 4) jest liczba:

a) 10        b) - 4        c) 4        d) - 10

Rozwiązanie

2x + 2 = 3x + 12

2x - 3x = 12 - 2

- x = 10 |: (- 1)

x = - 10

Poprawną jest odpowiedź d.

 

Przykład 10

Która z liczb jest pierwiastkiem równania 3(x - 1) = -(x + 2) ?

 

a) 4       b) - 4         c)           d)

 

Rozwiązanie

3x - 3 = - x - 2

3x + x = - 2 + 3

4x = 1    |: 4

                                                                                                                                      

Poprawną jest odpowiedź c.

 

Przykład 11

Która z liczb jest rozwiązaniem równania 

2x - 4 = 0 · (2x + 3) - 2(x + 2) ?

 

a) 4          b) 0          c) 1          d) - 2

 

Rozwiązanie

 

2x - 4 = 0 - 2(x + 2)

2x - 4 = 0 - 2x - 4

2x + 2x = 0 - 4 + 4

4x = 0 | : 4

x = 0

Poprawną jest odpowiedź b.

 

Przykład 12

Rozwiązanie równania 3(x - 1) = 2(x + 5) należy do przedziału:

a)

b)

c) <-5, 13)

d)

 

Rozwiązanie

3(x - 1) = 2(x + 5)

3x - 3 = 2x + 10

3x - 2x = 10 + 3

x = 13

Poprawną jest odpowiedź d.

 

Przykład 13

Rozwiązaniem równania   jest liczba.

a) - 1          b) 1          c) 2          d) - 2

 

Rozwiązanie

3 · (2x - 1) = 1 · (x + 2)

6x - 3 = x + 2

6x - x = 2 + 3

5x = 5  |: 5

x = 1

Poprawną odpowiedzią jest b.

 

Przykład 14

Rozwiązaniem równania   jest liczba:

 

a)           b)            c)             d)

Rozwiązanie

1 · (x + 1) = 4 · (2x + 3)

x + 1 = 8x + 12

x - 8x = 12 - 1

- 7x = 11  |: (- 7)

Poprawną odpowiedzią jest a.