facebook youtube   

Równania liniowe w zadaniach tekstowych cz. I

Zadanie 1

Zapisz za pomocą równania zdanie: "Liczba o 4 mniejsza od liczby x jest równa 34".

x - dana liczba

x - 4 - liczba o 4 mniejsza od x

x - 4 = 34 - liczba o 4 mniejsza od x jest równa 34

 

 

Zadanie 2

Zapisz za pomocą równania zdanie: "Liczba o 7 większa od liczby x jest równa 10".

x - dana liczba

x +7 - liczba o 7 większa od x

x + 7 = 10 - Liczba o 7 większa od liczby x jest równa 10

 

 

Zadanie 3

Zapisz za pomocą równania zdanie: "Liczba 4 razy większa od liczby x jest równa 23".

x - dana liczba

4x - liczba 4 razy większa od x

4x = 23 - liczba 4 razy większa od x jest równa 23

 

 

Zadanie 4

Suma trzech kolejnych liczb naturalnych wynosi 15. Wyznacz te liczby.

Rozwiązanie

x - pierwsza liczba naturalna

x + 1 - druga liczba naturalna

x + 2 - trzecia liczba naturalna

x + x + 1 + x + 2 - suma trzech kolejnych liczb naturalnych

x + x + 1 + x + 2 = 15

x + x + x = 15 - 2 - 1

3x = 12 | : 3

x = 4

 

x = 4 - pierwsza liczba

x + 1 = 4 + 1 = 5 - druga liczba

x + 2 = 4 + 2 = 6 - trzecia liczba

 

 

Zadanie 5

Kasia jest o 10 lat starsza od swojej siostry Ani. 5 lat temu Kasia była 2 razy starsza od Ani. Ile lat ma obecnie każda z nich?

Rozwiązanie

x wiek Ani                            x - 5 wiek Kasi 5 lat temu

x + 10  wiek Kasi                 x + 10 - 5 = x + 5 wiek Kasi 5 lat temu

 

Układam równanie pamiętając o tym, że Kasia 5 lat temu była 2 razy starsza od Ani.

 

2(x - 5) = x + 5

2x - 10 = x + 5

2x - x = 5 + 10

x = 15

Ania ma x = 15 lat.

Kasia ma x + 10 = 15 + 10 = 25 lat.

 

 

Zadanie 6

W koszu znajdują się jabłka, gruszki i brzoskwinie. Razem wszystkich owoców jest 80. Gruszek jest dwa razy więcej niż jabłek, a brzoskwiń jest o 5 więcej niż gruszek. Ile jabłek, gruszek i brzoskwiń jest w koszu?

Rozwiązanie

x - jabłka

2x - gruszki

2x + 5 - brzoskwinie

80 - liczba wszystkich owoców

Układamy równanie. Sumujemy wszystkie rodzaje owoców i przyrównujemy do 80, bo tyle ich jest.

x + 2x + 2x + 5 = 80

x + 2x + 2x = 80 - 5

5x = 75   | : 5

x = 15

 

Jabłek jest x = 15 sztuk.

Gruszek jest 2x = 2 · 15 = 30 sztuk.

Brzoskwiń jest 2x + 5 = 2 · 15 + 5 = 30 + 5 = 35 sztuk.

 

 

Zadanie 7

Pewna liczba dwucyfrowa ma dwa razy większą cyfrę jedności, od cyfry dziesiątek. Gdybyśmy w tej liczbie przestawili cyfry, otrzymalibyśmy wartość o 18 większą. Znajdź tą liczbę.

Rozwiązanie

Liczbę dwucyfrową zapisujemy następująco : 10x + 1y, gdzie

x - cyfra dziesiątek

y - cyfra jedności

W naszym przypadku sytuacja wygląda następująco:

 

x - cyfra dziesiątek

2x - cyfra jedności

10x + 2x - początkowa liczba

20x + 1x - liczba z przestawionymi cyframi

Układamy równanie. Wiemy, że liczba z przestawionymi cyframi jest o 18 większa. Musimy zatem dodać 18 do początkowej liczby (mniejszej), aby obie strony były sobie równe.

 

10x + 2x + 18 = 20x + x

10x + 2x - 20x - x = - 18  

- 9x = - 18  | : (- 9)

x = 2

 

cyfra dziesiątek : x = 2

cyfra jedności : 2x = 2 · 2 = 4

Szukana liczba to 24.

 

 

Zadanie 8

Deska o długości 200 cm została złamana na dwie części. Stosunek długości pierwszej części do drugiej, wynosi 3 : 5. Oblicz długości obu części.

Rozwiązanie

x - pierwsza część deski

-  druga część deski

200 cm - długość całej deski

Układamy równanie. Cała deska składa się zdwóch części. Gdy je dodamy otrzymamy całą deskę o długości 200 cm.

 

5x + 3x = 1000

8x = 1000  | : 8

x = 125

pierwsza część deski ma długość : x = 125 cm

druga część deski ma długość :

 

Zadanie 9

Dawid jest 5 razy młodszy od mamy. Suma lat Dawida i mamy wynosi 48 lat. Ile lat ma Dawid?

Rozwiązanie

x - wiek Dawida

5x - wiek mamy

x + 5x - suma wieku Dawida i mamy

48 - suma wieku Dawida i mamy

Układamy równanie.

x + 5x = 48

6x = 48  | : 6

x = 8

wiek Dawida : x = 8

wiek mamy : 5x = 5 · 8 = 40

 

Zadanie 10

Pitagoras zapytany, ilu ma uczniów odpowiedział: połowa studiuje matematykę, czwarta część fizykę, siódma część uczy się milczenia, ponadto mam jeszcze trzech uczniów. Ilu uczniów miał Pitagoras?

Rozwiązanie

x - liczba wszystkich uczniów

- liczba uczniów studiujących matematykę

- liczba uczniów studiujących fizykę

- liczba uczniów ucząca się milczenia

3 - pozostali uczniowie

Układam równanie.

 

                      

 

  

 

                                                        

 

14x + 7x + 4x + 84 = 28x

14x + 7x + 4x - 28x = - 84

- 3x = - 84  | : (- 3)

x = 28

 

Zdanie 11

Suma trzech liczb wynosi 44. Znajdź te liczby, jeżeli wiadomo, że druga jest 3 razy większa od pierwszej, a trzecia jest o 2 większa od drugiej.

Rozwiązanie

x - pierwsza liczba

3x - druga liczba

3x + 2 - trzecia liczba

x + 3x + 3x + 2 - suma trzech liczb

44 - suma trzech liczba

Układamy równanie.

x + 3x + 3x + 2 = 44

x + 3x + 3x = 44 - 2

7x = 42   | : 7

x = 6

 

pierwsza liczba : x = 6

druga liczba : 3x = 3 · 6 = 18

trzecia liczba : 3x + 2 = 3 · 6 + 2 = 18 + 2 = 20

 

 

Zadanie 12

W trójkącie prostokątnym jeden z kątów ostrych jest dwa razy większy od drugiego. Oblicz miary tych kątów.

Rozwiązanie

- miara pierwszego kąta

 

- miara drugiego kąta

 

- miara trzeciego kąta

Suma miar kątów wewnętrznych każdego trójkąta wynosi .

Układamy równanie.

+ 2 + 90° = 180°

 

3 =180° - 90°

3 = 90°  | : 3

= 30°

 

miara pierwszego kąta ostrego : = 30°

miara drugiego kąta ostrego : 2 = 2 · 30° = 60º

 

 

Zadanie 13

Działka ma kształt prostokąta, którego dłuższy bok ma o 15 m więcej niż krótszy, a obwód ma 70 m. Znajdź boki tej działki.

Rozwiązanie

x - długość krótszego boku

x + 15 - długość drugiego boku

70m - obwód działki

x + x + 15 + x + x + 15 - obwód działki ( obwód prostokąta równy jest sumie jego  boków).

Układamy równanie.

4x + 30 = 70

4x = 70 - 30

4x = 40   | : 4

x = 10

długość krótszego boku : x = 10m

długość dłuższego boku : x + 15 = 10 + 15 = 25m

 

Zadanie 14

Średnia zarobków Wojtka za ostatni kwartał wyniosła 1800 zł. Ile Wojtek zarobił w grudniu, jeśli w październiku zarobił 1630 zł, a w listopadzie 2120 zł.

Rozwiązanie

x - zarobki Wojtka w grudniu

1630 zł + 2120 zł + x zł - zarobki Wojtka w ciągu kwartału

      (kwartał = 3 miesiące)

1800 zł - średnia zarobków Wojtka

 

- średnia zarobków Wojtka w kwartale

              (skorzystałam ze wzoru na średnią arytmetyczną)

 

Układam równanie.

  

  

 

1630 + 2120 + x = 5400

x = 5400 - 1630 - 2120

x = 1650  

 

W grudniu Wojtek zarobił 1650 zł.

 

Zadanie 15

Ojciec ma 45 lat, a synowie 10 i 8 lat. Po ilu latach ojciec będzie miał tyle lat, co obaj synowie razem?

Rozwiązanie

wiek ojca obecnie - 45               wiek ojca za x lat - 45 + x

wiek starszego syna - 10           wiek starszego syna za x lat - 10 + x

wiek młodszego syna - 8            wiek młodszego syna 8 + x

 

x - po ilu latach ojciec będzie miał tyle samo lat co synowie razem

 

Układamy równanie. Wiemy, że suma lat synów ma być równa wiekowi ojca po x latach.

 

10 + x + 8 + x = 45 + x

x + x - x = 45 - 10 - 8

x = 27

Po 27 latach ojciec będzie miał tyle lat ile synowie razem.

 

 

Zadanie 16

W pewnej liczbie dwucyfrowej cyfra jedności jest o 2 większa od cyfry dziesiątek. Jeżeli od tej liczby odejmiemy potrojoną cyfrę dziesiątek, to otrzymamy 34. Znajdź tę liczbę.

Rozwiązanie

Liczbę dwucyfrową zapisujemy następująco : 10x + 1y, gdzie

x - cyfra dziesiątek

y - cyfra jedności

W naszym przypadku sytuacja wygląda następująco:

x - cyfra dziesiątek

x + 2 - cyfra jedności

10x + (x + 2) - szukana liczba dwucyfrowa

3x - potrojona cyfra dziesiątek

10x + x + 2 - 3x - od szukanej liczby dwucyfrowej odejmujemy potrojoną cyfrę dziesiątek

34 - wynik po odjęciu od liczby dwucyfrowej potrojonej cyfry dziesiątek

 

Układamy równanie.

 

10x + x + 2 - 3x = 34

10x + x - 3x = 34 - 2

8x = 32   | : 8

x = 4

 

cyfra dziesiątek : x = 4

cyfra jedności : x + 2 = 4 + 2 = 6

szukana liczba : 46

 

Zadanie 17

Turysta w ciągu 3 dni przejechał 684 km. Pierwszego dnia przejechał 2 razy więcej niż drugiego, a trzeciego o 20% mniej niż drugiego. Ile km przejechał trzeciego dnia?

Rozwiązanie

x - liczba kilometrów pokonana drugiego dnia

2x - liczba kilometrów pokonana pierwszego dnia

x - 20%x - liczba kilometrów przebyta trzeciego dnia

684 - łączna liczba kilometrów przebytych w ciągu I, II i III dnia

Układamy równanie sumując trasy pokonane I, II i III dnia i przyrównując je do całej trasy czyli 684 km.

x + 2x + x - 20%x = 684

Zamieniam % na liczbę.

x + 2x + x - 0,2x = 684

3,8x = 684    | : 3,8

x = 180

 

pierwszego dnia turysta przeszedł : x = 180 km

drugiego dnia turysta przeszedł : 2x = 2 · 180 = 360 km

trzeciego dnia turysta przeszedł : x - 20%x = 180 - 20% · 80 =

                           = 180 - 36 = 144 km