Ułamek zwykły złożony jest z licznika, mianownika i kreski ułamkowej.
Kreska ułamkowa zastępuje znak dzielenia.
Ułamek można inaczej zapisać jako 3 : 4.
Przykład 1
Wskaż licznik i mianownik ułamka.
-> 1 – licznik, 3 – mianownik
-> 7 – licznik, 3 – mianownik
-> 4 – licznik, 5 – mianownik
-> 5 – licznik, 12 – mianownik
Przykład 2
Przedstaw za pomocą ułamka jaka część figury została zamalowana.
Mianownik wynosi 2, bo figura została podzielona na 2 równe części. Licznik to 1, bo pomalowano jedną część.
Mianownik wynosi 3, bo figura została podzielona na 3 równe części. Licznik to 1, bo pomalowano jedną część.
Mianownik wynosi 3, bo figura została podzielona na 3 równe części. Licznik to 2, bo pomalowano dwie części.
Mianownik wynosi 8, bo figura została podzielona na 8 równych części. Licznik to 3, bo pomalowano trzy części.
Mianownik wynosi 4, bo figura została podzielona na 4 równe części. Licznik to 3, bo pomalowano trzy części.
UWAGA!
To nie będą , gdyż figury nie podzielono na 4 równe części.
Przykład 3
Czekolada ma 15 kostek. Lena zjadła 5 kostek, Adrian 3 kostki a Zosia 1 kostkę. Jaka część czekolady została?
Lena zjadła 5 kostek z 15 czyli czekolady
Adrian zjadł 3 kostki z 15 czyli czekolady
Zosia zjadła 1 kostkę z 15 czyli czekolady
Zostało 6 kostek z 15 czyli czekolady
Przykład 4
Odczytaj ułamki.
- jedna dwunasta
- siedem dwudziestych dziewiątych
- cztery całe i jedna dwudziesta dziewiąta
- dwie całe i cztery trzynaste
Przykład 5
Zapisz ułamki podane przepisem słownym.
siedem piątych -
osiem trzydziestych -
jedna cała i trzy czwarte -
sześć całych i jedna ósma -
Przykład 6
W klasie IIc jest 18 dziewczynek i 12 chłopców. Jaką część klasy stanowią chłopcy a jaką dziewczynki?
Łącznie w klasie jest 30 uczniów.
12 chłopców z 30 osób to całej klasy
18 dziewczynek z 30 osób to całej klasy
Przykład 7
Jaką częścią godziny jest 1 minuta?
1 godzina to 60 minut, więc 1 minuta to godziny.
Przykład 8
Klasa IIc pojechała na trzydniową wycieczkę. Cała trasa miała długość 83 kilometrów. Pierwszego dnia dzieci przebyły 12 kilometrów, drugiego 24 kilometry. Jaką część trasy przebyły dzieci trzeciego dnia?
Rozwiązanie
I dnia dzieci przebyły 12 km czyli całej trasy
II dnia dzieci przebyły 24 km, czyli całej trasy
Cała trasa wynosiła 83 km .
Trasa przebyta I i II dnia 12km + 24 km = 36 km
Pozostała trasa do przebycia : 83 km – 36 km = 47 km
III dnia dzieci przebyły 47 km, czyli całej trasy.