facebook youtube   

Dziedzina wyrażenia wymiernego

W przypadku wyrażeń wymiernych należy zawsze zrobić założenie, że mianownik jest różny od 0.

 

Przykład 1

Wyznacz dziedzinę wyrażenia .

Rozwiązanie

Robimy założenie, że mianownik (x) musi być różny od 0.

 

x 0

 

D : R \ {0}

 

Przykład 2

Wyznacz dziedzinę wyrażenia .

Rozwiązanie

Robimy założenie, że mianownik (x - 1) musi być różny od 0.

 

 

x - 1 0

 

x 0 + 1

 

x 1

 

D : R \ {1}

 

Przykład 3

Wyznacz dziedzinę wyrażenia .

Rozwiązanie

Robimy założenie, że mianownik (x - 1) musi być różny od 0.

 

 

x - 1 0

 

x 0 + 1

 

x 1

 

D : R \ {1}

 

Przykład 4

Wyznacz dziedzinę wyrażenia  .

Rozwiązanie

Robimy założenie, że mianownik (x - 1)(x + 2) musi być różny od 0.

 

 

(x - 1)(x + 2) 0

 

x - 1 0   ,   x + 2 0

 

 x 1   ,   x - 2

 

D : R \ {- 2, 1}

 

Przykład 5

Wyznacz dziedzinę wyrażenia .

Rozwiązanie

Robimy założenie, że mianownik (2x + 5)(x + 6) musi być różny od 0.

 

 

(2x + 5)(x + 6) 0

 

2x + 5 0    ,    x + 6 0

 

2x - 5  | :2    ,    x - 6

 

x - 2,5    ,         x - 6

 

D : R \ {- 6; - 2,5}

 

Przykład 6

Wyznacz dziedzinę wyrażenia .

Rozwiązanie

Robimy założenie, że mianownik (x2 + 2) musi być różny od 0.

 

 

x2 + 2 0

 

Mianownik nigdy nie będzie zerem, gdy dowolną liczbę podniesiemy do kwadratu i do wyniku dodamy dwa. Zatem dziedziną jest zbiór liczb rzeczywistych.

D : R

 

Przykład 7

Wyznacz dziedzinę wyrażenia .

Rozwiązanie

Robimy założenie, że mianownik (x2 - 4) musi być różny od 0.

 

 

x2 - 4   0

Rozkładamy mianownik korzystając ze wzoru a2 - b2 = (a - b)(a + b).

 

(x - 2)(x + 2) 0

 

x - 2 0   ,    x + 2 0

 

x 2    ,    x - 2

 

D : R \ {- 2, 2}

 

Przykład 8

Wyznacz dziedzinę wyrażenia .

Rozwiązanie

Robimy założenie, że mianownik (x2 - 1) musi być różny od 0.

 

 

x2 - 1 0

 

Rozkładamy mianownik korzystając ze wzoru a2 - b2 = (a - b)(a + b).

 

(x - 1)(x + 1) 0

 

x - 1 0    ,    x + 10

 

x 1   ,    x - 1

 

D : R \ {- 1, 1}

 

Przykład 9

Wyznacz dziedzinę wyrażenia .

Rozwiązanie

Robimy założenie, że mianownik (x2 - 3x - 4) musi być różny od 0.

 

 

x2 - 3x - 4 0

 

Wyznaczam deltę.

a = 1, b = - 3, c = - 4

= b2 - 4ac

= (- 3)2 - 4 · 1 · (- 4)

= 9 + 16

= 25

= 5

 

 

 

 

x1 = - 1,  x2 = 4

 

D : R \ {- 1, 4}

 

Przykład 10

Wyznacz dziedzinę wyrażenia .

Rozwiązanie

Robimy założenie, że mianownik (x3 - 1) musi być różny od 0.

 

 

x3 - 1 0

 

x3 1

 

x 1

 

D : R \ {1}