facebook youtube   

Liczby wymierne i niewymierne

Liczba wymierna to taka, którą można zapisać jako ułamek zwykły, czyli :

p - dowolna liczba całkowita

q - dowolna liczba całkowita z wyłączaniem zera

 

Zbiór liczb wymiernych oznaczamy jako W lub Q.

 

Przykłady liczb wymiernych

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Liczbami wymiernymi są także liczby, które mają rozwinięcie dziesiętne nieskończone okresowe.

 

 

Przykład 1

Wykaż, że liczba 0,161616… jest liczbą wymierną.

Rozwiązanie

Aby wykazać, że liczba jest wymierna należy zamienić ją na ułamek zwykły.

0, 161616… = x

Wymnażam obie strony przez 100 .

0, 161616… = x  | · 100

16,161616… = 100x

Odejmuję stronami.

16, 161616… - 0,161616… = 100x - x

16 = 99x  |: 99

Otrzymaliśmy ułamek zwykły, więc wykazaliśmy, że liczba 0,(16) jest wymierna.

 

Przykład 2

Wykaż, że liczba 0, 1111… jest wymierna.

Rozwiązanie

x = 0, 11111…

Mnożę obie strony przez 10.

x = 0, 11111…   | · 10

10x = 1,1111…

Odejmuję stronami.

10x - x = 1,1111… - 0,1111…

9x = 1  | : 9

Otrzymaliśmy ułamek zwykły, więc wykazaliśmy, że liczba 0,(1) jest wymierna.

 

Przykład 3

Wykaż, że liczba 1,0(12) jest wymierna.

Rozwiązanie

x = 1,0121212…

Mnożę obie strony przez 10.

x = 1,0121212…   | · 10

Mnożę obie strony przez 100.

10x = 10,121212…   | · 100

1000x = 1012,121212…

Odejmuję stronami.

1000x - 10x = 1012,121212… - 10,121212…

990x = 1002  |:990

Otrzymaliśmy ułamek zwykły, więc wykazaliśmy, że liczba 1,0(12) jest wymierna.

 

 

 

Liczba niewymierna to liczba, której nie można zapisać w postaci ułamka zwykłego.

Liczbę niewymierną oznaczamy jako NW.

Przykłady liczb niewymiernych

, -, 3, - 5

Liczby wymierne i niewymierne dają nam w sumie zbiór liczb rzeczywistych.

W NW = R